فاروق المؤید، یک تاجر ۸۲ ساله در مصاحبه با روزنامه اخبار الخلیج گفت: “مشکل بحران نقدینگی در بحرین در شرکت ها و پیمانکاران وجود دارد و کمبود نقدینگی بسیار زیادی وجود دارد… و امروز بیش از 10 پیمانکار بزرگ وضعیت خوبی ندارند.”
بحران نقدینگی در بحرین
المؤید که تجربه زیادی در بازار دارد و به همراه خانواده اش یکی از بزرگترین شرکت های پیمانکاری در بحرین را اداره می کند، از بحران نقدینگی در 10 شرکت بزرگ پیمانکاری بحرینی شکایت دارد. حرف های او به طور حتم درست است، اما او هرگز جرات بیان دلیل آن را در مصاحبه خود پیدا نکرد.
آیا دلیل بحران نقدینگی در بحرین این است که این 10 شرکت پیمانکاری مناقصات دولتی را دریافت نمی کنند؟ به طور قطع اینطور نیست، زیرا آنها “اکثر مناقصات، به خصوص مناقصات بزرگ” را دریافت می کنند. اما دولت به دلایل متعددی پول آنها را پرداخت نمی کند. در واقع، دولت در پرداخت مستقیم پول به آنها بسیار تأخیر دارد.
در بسیاری از موارد، دولت در ازای اجرای مناقصات، زمین های بزرگ مسکونی به آنها می دهد که برخی از آنها در خشکی و بسیاری دیگر در دریایی هستند که هنوز دفن نشده است. این یک واقعیت شناخته شده در بازار است. سمیر ناس قبلاً به طور غیرمستقیم از این موضوع شکایت کرده بود: “یکی از بزرگترین چالش هایی که شرکت ما در سال گذشته با آن مواجه بود، عدم دریافت بسیاری از مطالبات خود از بسیاری از پروژه ها بود.”
چرا دولت پول نقد به پیمانکاران بزرگ پرداخت نمی کند؟
دلایل متعددی برای بحران نقدینگی در بحرین و در این 10 شرکت وجود دارد:
- بسیاری از این شرکت ها متعلق به بزرگترین خانواده های تجاری هستند که سهم قابل توجهی در مالکیت بانک های محلی دارند. این بانک ها خریدار اصلی اوراق قرضه ای هستند که دولت به طور دورهای با نرخ سود بالا (معمولاً حدود 6%) منتشر میکند. بنابراین، دولت به طور مرتب و با ارز خارجی به آنها به عنوان طلبکاران پول پرداخت می کند.
- این خانواده ها مالکیت اکثر شرکت های بزرگ در سایر بخش ها را نیز در اختیار دارند. آنها مناقصات را در بخش های مختلف مانند حمل و نقل دریایی، نمایندگی های خودرو، نمایندگی های اکثر کالاهای لوکس و غیر لوکس، لوازم الکترونیکی، مصالح ساختمانی، شن و ماسه و بتن به دست می آورند. علاوه بر این، آنها مالکیت مهم ترین مدارس خصوصی و پروژه های املاک و مستغلات را نیز در اختیار دارند.
- بحران نقدینگی در بحرین که المؤید در صحبت های خود به آن اشاره می کند، برای تجار بزرگ حاشیه ای است. دولت ماهانه میلیون ها دلار به آنها پول پرداخت می کند و بخش قابل توجهی از بند بودجه پروژه ها در بودجه عمومی کشور به جیب آنها می رود.
آیا مردم می دانند که خانواده المؤید بیش از 300 نمایندگی انحصاری در بحرین دارد؟ و اینکه شرکت پیمانکاری که فاروق المؤید از آن صحبت می کند بیش از 6500 کارمند و کارگر دارد که اکثریت قریب به اتفاق آنها خارجی هستند؟
رابطه تجار با دولت بر پایه معادله “مصالح ثابت و دائمی به طور انحصاری برای آنها” استوار است.
نمونه ای از این موضوع:
- هنگامی که بیماری کرونا در جهان شیوع پیدا کرد و اقتصادهای جهان آسیب دیدند، دولت بحرین صندوقی برای نقدینگی با سرمایه 100 میلیون دینار ایجاد کرد که بعداً به 200 میلیون دینار افزایش یافت. هدف این صندوق کمک به شرکت های آسیب دیده بود و شرکت های بزرگ مانند شرکت های المؤید و غیره سهم شیر را از آن خود کردند. صندوق نقدینگی با تأمین مالی 6 شرکت بزرگ و 24 مؤسسه کوچک موافقت کرد.
- طبق معیارهای صندوق، سهم شرکت های بزرگ دریافت تسهیلات تا سقف 1 میلیون دینار بود، در حالی که مشاغل متوسط و کوچک کمک های حداکثر 250 هزار دینار دریافت می کردند.
- افرادی مانند سمیر ناس، رئیس اتاق بازرگانی، فاروق المؤید و عصام فخرو در زمره تیمی بودند که دولت برای اداره صندوق نقدینگی به آنها مأموریت داده بود.
بار دیگر، تجار، به ویژه بزرگان آنها، و گروه شرکت های المؤید به هیچ وجه رنج نمی برند. این شرکت ها ده ها پروژه مسکن و زیربنایی مانند جاده ها و غیره را در دست دارند و در کشورهای خلیج فارس نیز پروژه هایی دارند.
المؤید که برخی او را “شهبندر تجار” می نامند، هرگز در هیچ یک از شرکت های خود با کمبود نقدینگی مواجه نیست. در واقع، شرکت پیمانکاری او و خانواده اش یکی از قوی ترین شرکت های عربی در جهان است. به بیان ساده، دولت مدتی است که این سیاست را با شرکت های بزرگی که متعلق به تاجرانی هستند که از طریق “تسلط بر همه چیز به معنای واقعی کلمه” از تمام پول دولت ارتزاق می کنند، اتخاذ کرده است. آنها هیچ مناقصه ای را در هیچ یک از بخش ها از دست نمی دهند.
منبع: شبکه اللؤلؤة