تغییر سیاست خارجی بحرین در مواجهه با ایران پس از دیدار اخیر حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در مسکو، به تیتر یک خبرگزاری های جهان تبدیل شد.
اظهارات پادشاه بحرین که حاکی از تمایل به تغییر سیاست خارجی بحرین و عادی‌سازی روابط با ایران و تاکید بر روابط دوستانه مردم دو کشور بود، نقطه عطفی در رویکرد سنتی بحرین به همسایه قدرتمند خود محسوب می‌شود.
تغییر سیاست خارجی بحرین در برابر ایران
برای درک عمیق‌تر این تغییر رویکرد، باید به دو عامل کلیدی توجه کرد:
فشار فزاینده داخلی
سال‌های اخیر، بحرین با اعتراضات و ناآرامی‌های گسترده‌ای از سوی اکثریت شیعه این کشور مواجه بوده است. این اعتراضات که ریشه در تبعیض و نابرابری دارند، چالشی جدی برای ثبات و امنیت داخلی بحرین ایجاد کرده‌اند.
پادشاه بحرین به خوبی می‌داند که حل این معضل مستلزم اتخاذ رویکردی فراگیر و گفتگو محور است. تغییر سیاست خارجی بحرین و عادی‌سازی روابط با ایران می‌تواند به کاهش تنش‌های فرقه‌ای و ایجاد فضایی برای گفتگوی سازنده بین شیعیان و سنیان بحرین کمک کند.
فشارهای بین‌المللی
جامعه جهانی نیز به طور فزاینده‌ای نگرانی خود را از وضعیت حقوق بشر در بحرین ابراز داشته است. بحرین به دلیل سرکوب معترضان، نقض آزادی بیان و محدودیت‌های اعمال شده بر جامعه مدنی مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. تغییر سیاست خارجی بحرین و عادی‌سازی روابط با ایران می‌تواند به عنوان گامی مثبت در جهت بهبود وجهه بین‌المللی بحرین و کاهش فشارهای خارجی تلقی شود.
تحولات منطقه ای
علاوه بر این دو عامل، تحولات منطقه‌ای و جهانی نیز در تغییر رویکرد بحرین نقش داشته‌اند. قدرت روزافزون ایران در منطقه و جهان، بحرین را به این نتیجه رسانده است که درگیری با این کشور نه تنها سودی ندارد، بلکه می‌تواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر، تنش‌های فزاینده بین آمریکا و ایران، بحرین را در موقعیتی دشوار قرار داده است. این کشور که میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا است، نمی‌خواهد در تقابل احتمالی بین دو قدرت بزرگ گرفتار شود.
با توجه به این عوامل، می‌توان گفت که تغییر سیاست خارجی بحرین به سمت واقع‌گرایی و صلح‌طلبی اجتناب‌ناپذیر بوده است. پادشاه این کشور به درستی دریافته است که ادامه سیاست‌های گذشته نه تنها منافع ملی بحرین را تامین نمی‌کند، بلکه می‌تواند ثبات و امنیت این کشور را به خطر اندازد.
عادی‌سازی روابط با ایران و بهبود روابط با دیگر همسایگان، می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای توسعه اقتصادی و رفاه مردم بحرین فراهم کند.
با این حال، این تغییر رویکرد بدون چالش نخواهد بود. مخالفان عادی‌سازی روابط با ایران در داخل بحرین، این اقدام را به عنوان تسلیم شدن در برابر رقیب منطقه‌ای تلقی می‌کنند. همچنین، برخی از کشورهای عربی حامی بحرین ممکن است از این تغییر رویکرد ناخشنود باشند.
با وجود این چالش‌ها، به نظر می‌رسد که پادشاه بحرین مصمم به ادامه مسیر جدید خود است. او به خوبی می‌داند که ثبات و امنیت و توسعه پایدار بحرین در گرو صلح و حسن همجواری با همسایگان، به ویژه ایران، است.
پیامدهای این تغییر رویکرد
- کاهش تنش‌های منطقه‌ای و ثبات‌سازی خلیج فارس
- بهبود وجهه بین‌المللی بحرین و افزایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری
- توسعه روابط اقتصادی و تجاری با ایران و سایر همسایگان
- ایجاد فضای مناسب برای گفتگوی داخلی و حل معضلات حقوق بشری
چالش‌های پیش رو
- مخالفت داخلی و خارجی با عادی‌سازی روابط با ایران
- بی‌اعتمادی و سوءظن بین ایران و بحرین
- تنش‌های فزاینده بین آمریکا و ایران
تغییر سیاست خارجی بحرین به سمت واقع‌گرایی و صلح‌طلبی، تحولی مثبت در روابط منطقه‌ای است. این تغییر رویکرد می‌تواند به نفع ثبات و امنیت نه تنها بحرین، بلکه کل منطقه خلیج فارس باشد.
با وجود چالش‌های پیش رو، پادشاه بحرین مصمم به ادامه این مسیر است و امیدوار است که این اقدام به نفع نسل‌های آینده کشورش باشد.
منبع: اللؤلؤة
