متن سخنرانی آیت الله شیخ عیسی قاسم در حاشیه مجلس قرآنی-دعایی که در روز جمعه 15 مارس 2024 (4 رمضان 1445 هجری قمری) در بیت ایشان در شهر قم مقدس برگزار شد، به شرح زیر است:
متن سخنرانی آیت الله شیخ عیسی قاسم
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
حلول ماه مبارک رمضان، ماه مغفرت، رحمت و رضوان، ماه عظمت خداوند، ماهی که با ویژگی‌ها و برکات خاص خود از میان دیگر ماه‌های سال متمایز شده است، را به شما، خودم و همه مؤمنان و مؤمنات تبریک عرض می‌کنم.
توجه من به آیه شریفه “أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلْقُرْءَانَ وَلَوْ كَانَمِنْ عِندِ غَيْرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخْتِلَٰفًا كَثِيرًا” جلب شده است.
قرآن از تبلیغات برای تایید محتوایش بی نیاز است
هیچ کتابی که به دست بشر نوشته شده باشد، حتی اگر مقام و قدر آن عظیم باشد و به کلام الهی نزدیک باشد، از تبلیغات، اطلاع‌رسانی و حمایت نظرات برای تأیید محتوای خود بی‌نیاز نیست، مگر قرآن کریم که به هیچ درجه‌ای از اثبات از طریق کتابی دیگر نیاز ندارد. خود قرآن به تنهایی برای اثبات حقانیت و منبع حقانیت کافی است.
در ادامه سخنرانی آیت الله شیخ عیسی قاسم ایشان فرمودند: درک این مطلب نیازمند تدبر است. شناخت این اندازه از قرآن نیازمند تدبر است. و آن که به شما می‌گوید در من تدبر کنید، از شما می‌خواهد که تمام فکر خود، فطرت پاک خود و تمام نیازهای خود را حاضر کنید و قرآن را با حقانیت آن بسنجید.
به حقانیت قرآن، به اعجاز قرآن، به حکمت قرآن، به علم قرآن، به عقیده‌ای که در آن بیان شده است، به وسعت علم آن، به عمق رحمت آن، به دقت نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تمام نظام‌های زندگی از نظام عمومی تا نظام‌های خاص توجه کنید.
قرآن از هرگون نقصی مبرا است
دقت این نظام‌ها را در قرآن کریم با دقت آنچه در نظریه‌های بشری مطرح شده است مقایسه کنید. تمام کتاب‌ها، تمام آنچه که توسط نوابغ بشری تولید شده است را مطالعه کنید. در تمام این کتاب‌ها دقت کنید، آیا هر کدام از آنها از نقد و بررسی مبرا هستند؟
اگر با علم، حکمت، بصیرت و بی‌طرفی، و با گرایش به حق و نه چیز دیگر، به قرآن بنگریم و در آن تدبر کنیم، خواهیم دید که این کتاب از جانب خداوند متعال است.
اگر تمام دنیا در برابر هر کتابی که توسط بشر نوشته شده است بایستند، چاره‌ای جز اعتراف به این که در آن کتاب هم صحت و هم خطا وجود دارد، نخواهند داشت. هر کتابی، کم و بیش، دارای نقص و کمال است.
حتی مؤلف کتاب، در زمانی که آن را می‌نویسد، به طور کامل به آن ایمان دارد و از سطح آن راضی است و شاید فکر کند که هیچ کس نقدی بر آن نخواهد داشت. اما ممکن است چند روز یا حتی چند ساعت پس از خشک شدن جوهر قلم نویسنده، نقدی از سوی خود او بر کتاب ارائه شود و نقص‌ها و کاستی‌هایی در آن آشکار شود.
قرآن کریم این موضوع را دلیلی بر الهی بودن خود می‌داند. می‌پرسید قرآن چه چیزی را ثابت می‌کند؟ قرآن این بخش از آیه کریمه را ثابت می‌کند: “وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخْتِلَٰفًا كَثِيرًا”.
عقل بشر در حال تکامل است. عقل بشر، چه در سطح جامعه و چه در سطح افراد، در حال رشد و پیشرفت است. اگر سطح ذهنی خود را در طول زندگی خود بسنجید، خواهید دید که تفاوت‌های زیادی در آن وجود دارد و خودتان به این موضوع اذعان خواهید کرد.
به خودتان بعد از بلوغ و اتمام تحصیلات نگاه کنید – در هر رشته‌ای و در هر سطحی که باشد -. ده سال صبر کنید و خودتان را در مقایسه با زمانی که تحصیلاتتان را به پایان رساندید، از نظر سطح ذهنی، قدرت تفکر، سرعت و دقت فهم، وسعت بصیرت و دوری از جهل، ارزیابی کنید. خواهید دید که چه مقدار از جهل شما از بین رفته است، هرچند که هرگز نمی‌توانیم به طور مطلق و دائمی از جهل دوری کنیم.
آیا کتابی می‌تواند مانند قرآن کریم نازل شود؟
کتابی که مانند قرآن کریم در طول زندگی یک پیامبر نازل شود، در حالی که سطح دانش، حکمت، دقت و بصیرت محیط پیرامون او در حال ارتقا باشد.
آیا سال‌هایی که رسول اکرم (ص) به عنوان یک انسان در حال رشد و تغییر بودند، بر شخصیت ایشان تأثیری نگذاشت؟
بدون شک، افکار ایشان در طول زمان پیشرفت می‌کرد. ایشان در رأس یک حرکت اجتماعی قرار داشتند که با حضور دانشمندان، عالمان و فقیهان، از جمله چهره‌های علمی برجسته‌ای مانند علی بن ابی طالب (ع) غنی شده بود.
حضرت علی (ع) با علم و دانش فراوان و شخصیتی ممتاز، در سطح علمی پیشرفته‌ای نسبت به سایر افراد، به جز رسول اکرم (ص) قرار داشتند.
ایشان از فقر به ثروت، از موقعیت اجتماعی محدود به موقعیتی وسیع، بزرگ، باشکوه و پیشرفته، از ترس به امنیت، از حاکمیت به حکومت، و از قلمرو محدود به قلمرو وسیع و قدرتمند که جهان از آن می‌ترسید، ارتقا یافتند.
پس از آشکار شدن جایگاه ایشان، تمام ملل جاهلی دنیا برای ایشان حساب ویژه‌ای باز کردند.
آیا این تفاوت‌های فاحش در ابعاد اجتماعی، سیاسی، علمی، نظامی و …، به یک نتیجه واحد در عقل منتهی می‌شوند؟ یا نتایج متعدد و متمایزی دارند؟
گذر زمان بر تفاوت‌های این نتایج گواهی می‌دهد. همانطور که شما و هر انسانی در ابتدای زندگی و فعالیت خود با اواخر دوران فعالیت و رشد خود قابل مقایسه نیستید، نتایج فکری، رفتار اجتماعی، روانشناسی، غرور، تواضع، احساس ترس، امنیت، اعتماد و تزلزل شما نیز متفاوت خواهد بود.
تمام این تغییرات در طول زندگی انسان، حتی در کمتر از بیست سالگی، رخ می‌دهد.
شخصیت رسول اکرم (ص) شخصیتی ثابت و کامل است، بدون هیچ نقصی. فقر ایشان را به انکسار و خمودی دچار نکرد.
اگر قرآن کریم و زبان آن از نتایج وجود رسول اکرم (ص) باشد، لازم است که انکسار ایشان در آن انعکاس یابد. غرور ایشان در روزهای غرور، قدرت ایشان در روزهای قدرت، و ضعف ایشان در روزهای ضعف، باید در قرآن کریم نمود داشته باشد. هر انسانی که می‌نویسد، نوشته‌اش تحت تأثیر شرایط و حالات روحی او قرار می‌گیرد.
شما در حال حاضر مقاله‌ای می‌نویسید. در شرایطی دیگر، ممکن است روحیه شما تغییر کند و تحت تأثیر عوامل مثبت یا منفی قرار بگیرد، در این صورت، زبان و قدرت مقاله شما نیز تغییر خواهد کرد.
قرآن کریم در طول نزول خود، تمام حوادث و تغییرات زمان را پشت سر گذاشته است، اما سبک و سطح آن هیچگاه تغییر نکرده است. در قرآن کریم، سوره‌ای با ضعف و نقصان و سوره‌ای دیگر با قدرت و کمال وجود ندارد.
چنین کتابی جز از جانب کسی که به همه چیز عالم و در همه چیز کامل است، صادر نمی‌شود. قرآن کریم از ما می‌خواهد که در این جنبه تدبر کنیم، و تدبر در قرآن، تدبری جامع و کامل باشد. اما یکی از مهم‌ترین نقاطی که باید در آن تدبر کرد، این است که اگر قرآن کریم از جانب غیر خدا بود، اختلافات زیادی در آن وجود داشت.
آیا من قرآن را از جانب خدا می‌دانم؟ بله. با چه دلیلی؟ دلیل آن این است که قرآن کتابی کامل است که از اولین روز نزول تا آخرین روز آن، بر کمال خود باقی مانده است.
